中文 (中国)
English
Hệ thống quản lý phiên bản, đặc biệt là Git, đóng vai trò quan trọng trong quy trình phát triển phần mềm hiện đại. Công cụ này giúp theo dõi toàn bộ lịch sử thay đổi của mã nguồn, cho phép lập trình viên dễ dàng ghi nhận chỉnh sửa, khôi phục phiên bản trước đó khi cần thiết và tạo nhánh (branch) để phát triển các tính năng mới hoặc thử nghiệm mà không ảnh hưởng đến mã nguồn chính. Hiện nay, hầu hết các dự án phần mềm đều được lưu trữ và quản lý trên các kho Git, với sự hỗ trợ từ các nền tảng phổ biến như GitHub, GitLab và Bitbucket. Những nền tảng này không chỉ giúp lưu trữ mã nguồn mà còn tối ưu hóa quy trình làm việc nhóm, cải thiện khả năng chia sẻ, kiểm soát phiên bản và cộng tác trong phát triển phần mềm một cách hiệu quả.
Bài viết này giúp ta hiểu cách cài đặt và cấu hình Git trên máy chủ Ubuntu. Chúng ta sẽ trình bày hai cách cài đặt phần mềm này:
- Thông qua trình quản lý gói tích hợp sẵn (built-in package manager)
- Hoặc cài đặt từ nguồn (source)
Các phương pháp này mang lại những lợi ích khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể của bạn.
Yêu cầu tiên quyết
Bạn cần có một máy chủ Ubuntu với tài khoản người dùng có quyền sudo (không phải root).
Để thiết lập điều này, bạn có thể tham khảo Hướng Dẫn Thiết Lập Máy Chủ Ban Đầu cho Ubuntu.
Khi máy chủ và tài khoản người dùng đã được thiết lập, bạn đã sẵn sàng để bắt đầu.
Cài cặt Git bằng các gói mặc định
Phương pháp cài đặt bằng các gói mặc định là lựa chọn tốt nếu bạn muốn cài đặt Git một cách nhanh chóng với phiên bản ổn định được sử dụng phổ biến hoặc nếu bạn không cần các tính năng mới nhất. Nếu bạn muốn cài đặt phiên bản mới nhất, hãy chuyển sang phần cài đặt từ nguồn để lựa chọn phiên bản cụ thể mà bạn mong muốn.
Git có khả năng đã được cài đặt sẵn trên máy chủ Ubuntu của bạn. Bạn có thể kiểm tra điều này bằng lệnh sau:
git --version
Nếu kết quả trả về giống như ví dụ dưới đây, thì Git đã được cài đặt:
Output git version 2.25.1
Nếu trường hợp của bạn như vậy, bạn có thể cần cập nhật phiên bản Git nếu phiên bản hiện tại đã lỗi thời, sau đó tiến hành cấu hình phiên bản của mình.
Nếu bạn không nhận được kết quả hiển thị phiên bản Git, bạn sẽ cần cài đặt Git bằng trình quản lý gói mặc định của Ubuntu (APT).
Đầu tiên, sử dụng công cụ quản lý gói apt để làm mới chỉ mục gói cục bộ:
sudo apt update
Sau đó, cài đặt Git:
sudo apt install git
Xác minh rằng Git đã được cài đặt thành công bằng cách chạy lệnh và kiểm tra đầu ra:
git --version
Output git version 2.45.2
Khi Git được cài đặt thành công, bạn có thể tiếp tục với phần Cấu Hình Git để hoàn thiện thiết lập của mình.
Cài đặt Git từ nguồn
Nếu bạn cần một phương pháp linh hoạt hơn để cài đặt Git, bạn có thể biên dịch phần mềm từ nguồn. Phương pháp này tốn thời gian hơn và sẽ không được quản lý qua trình quản lý gói, nhưng cho phép bạn tải về phiên bản mới nhất cũng như kiểm soát nhiều hơn các tùy chọn tùy chỉnh.
Trước tiên, hãy xác minh phiên bản Git hiện đang được cài đặt trên máy chủ:
git --version
Nếu Git đã được cài đặt, đầu ra sẽ giống như sau:
Output git version 2.25.1
Trước khi bắt đầu, bạn cần cài đặt các phần mềm phụ thuộc mà Git yêu cầu. Tất cả các phần mềm này có sẵn trong kho mặc định, vì vậy chúng ta sẽ làm mới chỉ mục gói cục bộ và cài đặt các gói liên quan:
sudo apt update sudo apt install libz-dev libssl-dev libcurl4-gnutls-dev libexpat1-dev gettext cmake gcc
Sau khi cài đặt các phụ thuộc cần thiết, hãy tạo một thư mục tạm thời và chuyển vào thư mục đó – nơi chúng ta sẽ tải xuống tập tin tarball của Git:
mkdir tmp cd /tmp
Tại thời điểm viết bài, phiên bản mới nhất là 2.26.2, vì vậy chúng ta sẽ tải về phiên bản này để làm ví dụ. Sử dụng curl và lưu tệp tải về với tên git.tar.gz:
curl -o git.tar.gz https://mirrors.edge.kernel.org/pub/software/scm/git/git-2.26.2.tar.gz
Giải nén tập tin tarball đã nén:
tar -zxf git.tar.gz
Sau đó, chuyển vào thư mục Git mới được giải nén:
cd git-*
Bây giờ, bạn có thể biên dịch và cài đặt Git bằng cách chạy các lệnh sau:
make prefix=/usr/local all sudo make prefix=/usr/local install
Tiếp theo, thay thế tiến trình shell để phiên bản Git mới cài đặt được sử dụng:
exec bash
Để kiểm tra cài đặt đã thành công, chạy:
git --version
Output git version 2.26.2
Khi Git được cài đặt thành công, bạn có thể tiếp tục hoàn thiện quá trình cấu hình.
Cập nhật Git
Trước khi cấu hình Git, bạn nên đảm bảo rằng mình đang sử dụng phiên bản ổn định mới nhất vì các phiên bản cũ có thể nhanh chóng lỗi thời.
Để cập nhật Git, trước tiên làm mới danh sách gói:
sudo apt update
Sau đó, cập nhật Git:
sudo apt install git
Xác minh rằng bạn đã có phiên bản Git ổn định mới nhất:
git --version
Cấu hình Git
Sau khi bạn hài lòng với phiên bản Git, hãy cấu hình Git để các thông điệp commit của bạn chứa đầy đủ thông tin chính xác, hỗ trợ quá trình xây dựng dự án phần mềm của bạn.
Việc cấu hình có thể thực hiện bằng lệnh git config. Cụ thể, bạn cần cung cấp tên và địa chỉ email, vì Git sẽ nhúng thông tin này vào mỗi commit. Bạn có thể nhập các lệnh sau:
git config --global user.name "Your Name" git config --global user.email "youremail@domain.com"
Để hiển thị tất cả các thông số cấu hình đã được thiết lập, chạy:
git config --list
Output user.name=Your Name user.email=youremail@domain.com ...
Thông tin bạn nhập sẽ được lưu trong file cấu hình Git của bạn, có thể chỉnh sửa thủ công bằng trình soạn thảo văn bản mà bạn ưa thích. Ví dụ, sử dụng nano:
nano ~/.gitconfig
~/.gitconfig contents [user] name = Your Name email = youremail@domain.com
Nhấn CTRL + X, sau đó Y và ENTER để thoát trình soạn thảo.
Có rất nhiều tùy chọn khác bạn có thể cấu hình, nhưng đây là hai thông số cần thiết nhất. Nếu bạn bỏ qua bước này, có khả năng bạn sẽ nhận được cảnh báo khi commit, và sau đó phải chỉnh sửa lại các commit đã thực hiện.
Kết uận
Git đã được cài đặt thành công trên hệ thống của bạn và sẵn sàng để sử dụng. Với công cụ quản lý phiên bản mạnh mẽ này, bạn có thể theo dõi toàn bộ lịch sử thay đổi của mã nguồn, dễ dàng quay lại các phiên bản trước đó và làm việc nhóm một cách hiệu quả. Dù bạn đang phát triển một dự án cá nhân hay làm việc trong một nhóm lập trình viên, Git sẽ giúp bạn tổ chức mã nguồn tốt hơn, giảm thiểu rủi ro mất dữ liệu và nâng cao hiệu suất làm việc. Hãy bắt đầu khám phá các lệnh Git cơ bản để tận dụng tối đa lợi ích mà nó mang lại!
Để tìm hiểu thêm về cách sử dụng Git, hãy tham khảo các bài viết và chuỗi hướng dẫn sau:
● Cách Sử Dụng Git Hiệu Quả
● Cách Sử Dụng Các Nhánh Git
