Cách Đặt Lại Mật Khẩu Root Trên AlmaLinux Đơn Giản, Chi Tiết

Khi triển khai hệ điều hành AlmaLinux, hoặc thực hiện migrating từ CentOS sang AlmaLinux, việc quản trị tài khoản người dùng là một trong những tác vụ mà người quản trị hệ thống (sysadmin) sớm hay muộn cũng phải thực hiện – bao gồm việc tạo tài khoản người dùng mới, cập nhật thông tin tài khoản, hoặc đặt lại mật khẩu khi cần thiết.

Trong trường hợp bạn – hoặc bất kỳ người dùng nào trên hệ thống AlmaLinux – quên mật khẩu đăng nhập, đừng lo! AlmaLinux cung cấp các phương pháp nhanh chóng và hiệu quả để đặt lại mật khẩu thông qua command line hoặc giao diện đồ họa GNOME (GUI). Những hướng dẫn này cũng áp dụng khi bạn muốn chủ động đổi mật khẩu cá nhân, hoặc khi cần ép buộc người dùng thay đổi mật khẩu do lý do bảo mật (ví dụ: mật khẩu đã quá hạn sử dụng).

Một số tình huống phổ biến khiến bạn cần khôi phục hoặc thay đổi mật khẩu trên AlmaLinux bao gồm:

• Cần thay đổi mật khẩu cho tài khoản người dùng thông thường hoặc tài khoản root.
• Muốn ép buộc người dùng thay đổi mật khẩu khi đăng nhập lần tiếp theo.
• Quên mật khẩu root và không thể truy cập hệ thống.

Trong bài viết này, DataOnline sẽ hướng dẫn bạn từng bước cụ thể để xử lý hai tình huống đầu tiên – đây là những thao tác thiết yếu mà bất kỳ quản trị viên hệ thống nào cũng nên nắm vững. Trường hợp bạn đang tìm cách khôi phục mật khẩu root đã bị quên, vui lòng tham khảo bài viết chuyên sâu khác của chúng tôi về reset mật khẩu root trên hệ điều hành RHEL.

Trong hướng dẫn này, bạn sẽ học được:

● Cách thay đổi mật khẩu cho người dùng hoặc root qua giao diện dòng lệnh
● Cách thay đổi mật khẩu cho người dùng qua giao diện GNOME GUI
● Cách buộc mật khẩu của người dùng hết hạn và phải đặt lại

Yêu cầu, quy ước và phiên bản phần mềm

Hệ thống: AlmaLinux
Phần mềm: N/A
Yêu cầu khác: Quyền truy cập đặc quyền đến hệ thống Linux của bạn với tư cách root hoặc sử dụng lệnh sudo.

Quy ước

• Dấu # – yêu cầu các lệnh Linux được thực thi với quyền root trực tiếp (hoặc qua lệnh sudo).
• Dấu $ – yêu cầu các lệnh Linux được thực thi dưới quyền người dùng thường (non-privileged user).

Cách thay đổi mật khẩu cho người dùng hoặc root qua giao diện dòng lệnh

Lệnh passwd được sử dụng để thay đổi mật khẩu của người dùng trên AlmaLinux. Nếu bạn cần đổi mật khẩu cho tài khoản mà bạn đang đăng nhập, chỉ cần thực thi lệnh mà không cần thêm tham số.

$ passwd

Nếu bạn muốn thay đổi mật khẩu của tài khoản root, trước tiên bạn cần chuyển sang người dùng root rồi mới chạy lệnh này.

# passwd
OR
$ sudo passwd root

Để thay đổi mật khẩu cho một tài khoản người dùng khác mà bạn chưa đăng nhập, chỉ người dùng root mới có đủ quyền hạn để thực hiện điều này. Chỉ cần chỉ định tên tài khoản sau lệnh passwd. Trong ví dụ dưới đây, chúng ta sẽ thay đổi mật khẩu cho người dùng có tên linuxconfig.

# passwd linuxconfig
Changing password for user linuxconfig.
New password:
Retype new password:
passwd: all authentication tokens updated successfully.

Cách buộc mật khẩu của người dùng hết hạn và phải đặt lại

Thay vì thay đổi mật khẩu của người dùng một cách thủ công, chúng ta có thể buộc mật khẩu của người dùng hết hạn. Bằng cách này, người dùng sẽ được yêu cầu tạo mật khẩu mới khi đăng nhập lần tiếp theo. Trong ví dụ dưới đây, chúng ta sẽ đặt mật khẩu của người dùng linuxconfig hết hạn:

# passwd -e linuxconfig
Expiring password for user linuxconfig.
passwd: Success

Sau đó, khi người dùng cố gắng đăng nhập qua GUI hoặc dòng lệnh, họ sẽ thấy được thông báo yêu cầu thay đổi mật khẩu.

Để đặt mật khẩu của tài khoản người dùng hết hạn sau một khoảng thời gian nhất định trong tương lai, bạn có thể sử dụng lệnh chage. Ví dụ, để làm cho mật khẩu hết hạn sau 30 ngày, sử dụng lệnh sau:

# chage -M 30 linuxconfig

Cách thay đổi mật khẩu cho người dùng qua giao diện GNOME GUI

Nếu bạn đã cài đặt giao diện GNOME mặc định trên AlmaLinux, việc thay đổi mật khẩu cho tài khoản người dùng thông thường trở nên rất đơn giản:

1. Mở menu “Users” trong cài đặt GNOME bằng cách tìm kiếm “Users” trong menu hoạt động.
2. Bạn sẽ cần nâng quyền truy cập của mình để quản lý các tài khoản người dùng. Nhấn vào nút “unlock” và nhập mật khẩu root để tiến hành.
3. Bây giờ, bạn có thể nhấp vào ô mật khẩu và nhập mật khẩu mới mà bạn mong muốn.

Sau khi hoàn tất, bạn có thể đóng menu Users.

Kết Luận

Trong nội dung hướng dẫn này, bạn đã được trang bị kiến thức cần thiết để thay đổi mật khẩu cho cả tài khoản người dùng thông thường lẫn tài khoản root trên AlmaLinux, thông qua command line hoặc giao diện đồ họa GNOME GUI. Bên cạnh đó, bạn cũng đã học cách ép buộc người dùng thay đổi mật khẩu bằng cách thiết lập mật khẩu hết hạn – một biện pháp bảo mật quan trọng giúp hệ thống duy trì an toàn truy cập.

Đây là những thao tác quản trị căn bản nhưng không thể thiếu đối với bất kỳ sysadmin nào đang vận hành hệ thống Linux. Với AlmaLinux, quá trình này không chỉ nhanh chóng, đơn giản mà còn cực kỳ hiệu quả, phù hợp với cả người mới bắt đầu và các chuyên gia IT dày dạn kinh nghiệm.